Οι πέντε Άγιοι Μάρτυρες στο Πολύστυλο

Οι ΣΕΛΙΔΕΣ καταγράφουν την Ιστορία των πέντε Άγιων Μαρτύρων της Ορθοδοξίας, που τα λείψανα τους φυλάσσονται στο γραφικό Πολύστυλο Καβάλας.

Στις 13 Δεκεμβρίου η Ορθόδοξη εκκλησία μας τιμά την μνήμη των πέντε Αγίων Μαρτύρων. Στο Πολύστηλο Καβάλας , υπάρχει το προσκύνημα στον ιερό ναό της Αγίας Τριάδας και των Αγιών Πέντε Μαρτύρων. Φυλάσσονται δε τα Ιερά Λείψανα των πέντε Αγίων Μαρτύρων, Ευστρατίου, Αυξεντίου, Ορέστου, Ευγενίου και Μανδαρίου.

Οι Άγιοι ήταν Καππαδόκες στο γένος και δεν μαρτύρησαν όλοι την ίδια μέρα. Έζησαν στον φρικτό διωγμό του Διοκλητιανού και είχαν αρχηγό τους τον Ευστράτιο, που είχε λάβει τεράστια μόρφωση και υπηρετούσε το Ρωμαϊκό Στρατό επί 27 χρόνια.

Ο Υμνογράφος τον χαρακτηρίζει "εν ρήτορσι ρήτορα και ρητόρων ευγλωτόττερο". Οι ευχές του Αγ. Ευστρατίου "Μεγαλύνων μεγαλύνω σε Κύριε" και του Αγ. Μαρδαρίου "Δέσποτα Θεέ Πάτερ Παντοκράτωρ", τις οποίες είπαν πριν το μαρτύριό τους, έχουν συμπεριληφθεί στις ακολουθίες της Εκκλησίας μας.

Η Εκκλησία όρισε, όπως προαναφέραμε, να εορτάζονται οι 5 Μάρτυρες στις 13 Δεκεμβρίου, ημέρα μαρτυρίου του Αγ. Ευστρατίου, που υπήρξε Δάσκαλος και εμπνευστής τους.

Όταν οι Έλληνες αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις πατρογονικές τους εστίες στην Ανατολή, η μοναχή Χριστίνα τα τοποθέτησε σε μία Λειψανοθήκη και τα μετέφερε με μεγάλη ευλάβεια στην Ελλάδα, στο χωριό Κόκκαλα της Καβάλας, όπου κι εγκαταστάθηκε το 1924. Μετά το θάνατό της και την προσωρινή εξυπηρέτησή Τους από δύο άλλες γυναίκες, τη διακονία των Ιερών αυτών Λειψάνων ανέλαβε πρόθυμα η ευσεβής Δέσποινα, χήρα Αριστ. Κελεκτζόγλου.

Στην διάρκεια της Βουλγαρικής κατοχής , οι Βούλγαροι έκαψαν το παραπάνω χωριό, μαζί με το μικρό της γιο Γιάγκο, τα μετέφερε στο Πολύστυλο (1944), όπου το 1950 θεμελιώθηκε ο Ι. Ναός Τους από τον Εφημέριο του χωριού π. Δημοσθένη Βαϊκούση, συνεπικουρούμενο από τον π. Βαρνάβα , που με μεγάλη συγκίνηση έβλεπε, επιτέλους, να γίνεται πραγματικότητα το μεγάλο όνειρο της ζωής του. Από το 1969, που ανέλαβε Εφημέριος ο π. Θεοχάρης Μέγγας , άρχισε σιγά-σιγά η ανακαίνισή της Εκκλησίας των πέντε Αγίων.

Η Λάρνακα με τα Ιερά Λείψανά τους, φυλάσσεται στον Ιερό Ναό , στο Πολύστυλο. Μέσα σ' αυτήν βρίσκεται η Λειψανοθήκη με την οποία μεταφέρθηκαν από την Καππαδοκία στην Ελλάδα.

Επί δεκαετίες , ο Ιεροδιδάσκαλος Θ. Μέγγας , συγκέντρωνε πληροφορίες και το 1996 εξέδωσε για πρώτη φορά το βιβλίο: "Οι Άγιοι πέντε Μάρτυρες από την Καππαδοκία στο Πολύστυλο της Καβάλας". Αργότερα αξιώθηκε να επισκεφθεί, μαζί με την πρεσβυτέρα του, την κατακόμβη και να συγκεντρώσει πρόσθετα στοιχεία και φωτογραφικό υλικό, με το οποίο πλούτισε τη 2η έκδοση αυτού (2011).

Το βιβλίο αυτό περιλαμβάνει το βίο και θαύματα των Αγίων, την πλήρη Ασματική Τους Ακολουθία (Μικρό-Μεγ. Εσπερινό), Όρθρο, Παρακλητικό Κανόνα), πληροφορίες για την Καππαδοκία και το Πολύστυλο, τη θαυμαστή ιστορία της μεταφοράς των Ιερών Λειψάνων Τους στο χωριό του, πλούσιο φωτογραφικό υλικό κ.α.

Αξίζει να το διαβάσει κανείς. Ο π. Θεοχάρης, με γλαφυρό τρόπο, μας εξιστορεί όλα όσα βίωσε κατά τη διάρκεια της πολύχρονης έρευνάς του, αλλά και ως Ιερέας του Ι. Ναού τους.

Στο Πολύστυλο , οι πρόσφυγες που κατοίκησαν την περιοχή μετά το 1944 έφεραν μαζί τους και τα λείψανα των Αγίων 5 Μαρτύρων, που σήμερα αποτελούν το πολύτιμο κειμήλιο όλης της περιοχής και εορτάζονται στον περικαλλή Ναό τους που υπάρχει εκεί.