Ο Τουρισμός στην Καβάλα, τα χρόνια τα παλιά

Η Καβάλα , λόγω της κατεργασίας του καπνού, φιλοξενούσε πολλούς ξένους από τα τέλη του 19ου αιώνα ,στις αρχές του περασμένου αιώνα οι ξένοι έμποροι πολλαπλασιάστηκαν αφού το εμπόριο του καπνού από την Καβάλα έφερνε πολλά κέρδη σε αυτούς που το έκαναν. Η Καβάλα ήταν παράλληλα τόπος συνάντησης των βαλκανικών λαών και στάση των ταξιδιωτών προς και από την Κωνσταντινούπολη . Το γεγονός αυτό επέβαλε την ανάγκη για την δημιουργία πολλών τόπων φιλοξενίας των επισκεπτών, ταξιδιωτών και εμπόρων.

«ΧΑΝΙΑ» ΚΑΙ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑ

Αρχικά ήταν τα «Χάνια», στην περίοδο της Οθωμανικής κυριαρχίας και μετά τα ξενοδοχεία. Ήδη στην δεκαετία του 1920 η πόλη διέθετε πολλά ξενοδοχεία .

Ένα από αυτά το «Πανελλήνιον» βρίσκονταν στην αρχή σχεδόν της οδού Ομονοίας στην γνωστή στους Καβαλιώτες «Στάση Νότη» . Το ξενοδοχείο ήταν του Ευστρατίου Νότη και πρώτη άδεια λειτουργίας του εκδόθηκε στις 22 Ιουνίου 1936 , την υπογράφει ο Υφυπουργός Τουρισμού Θ. Νικιλούδης και ο διευθυντής Τουρισμού Σ. Χιλιαδάκης.

ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΠΡΟΒΟΛΗ

Η οργανωμένη όμως , προβολή του Νομού Καβάλας ως τόπου τουριστικού προορισμού άρχισε από τα μέσα της δεκαετίας του 1930. Το καλοκαίρι του 1936 ο Νομός Καβάλας αποφασίζει να λάβει μέρος στην Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης στην 11η διοργάνωση εκείνης της χρονιάς. Για το σκοπό εκείνο εκδόθηκε το «Λεύκωμα Ν. Καβάλας» με την συνδρομή της Νομαρχίας (η ΧΙ Διεθνής Έκθεσις Θεσσαλονίκης» είχε γίνει 6-27 Σεπτεμβρίου 1936) και ειδικά του τότε Νομάρχη Ξενοφώντος Χαρακάκου. Την επιτροπή προβολής του Νομού αποτελούσαν οι Δ. Ξεπούλιας, Γ. Μπακαλάκης (αρχαιολόγος) Ν. Λαμπαδίτης, Ν. Πάτρας, Ι. Κουχτσόγλου (Επιμελητής).

Στο έντυπο αυτό, πραγματικό καλλιτέχνημα για την εποχή του, υπάρχει ειδικό κεφάλαιο για τον Τουρισμό στο Νομό. «Χάρις είς το δροσερόν κλίμα, την ανωτέραν πάσης περιγραφής θαυμασίαν φύσιν κυρίως της καταφύτου έκ δασών πεύκων και ελαιοδένδρων νήσου Θάσου, των έν Θάσω και Καβάλλα Μουσείων, των αρχαιολογικών τόπων και Μνημείων αρχαίας τέχνης και πολιτισμού, ως είναι οι επιβλητικού Φίλιπποι, των Ιαματικών πηγών Ελευθερών κλπ, ο νομός Καβάλλας κατέχει σπουδαιοτάτην θέσιν εν τη Βορείω Ελλάδι. ..» Έτσι περιγράφει στην εισαγωγή του το έντυπο τις τουριστικές δυνατότητες της περιοχής.

ΣΤΟ ΝΗΣΙ ΤΗΣ ΘΑΣΟΥ

Στη συνέχεια αναφέρει ότι κάθε χρόνο τμήμα του Αγγλικού στόλου αποτελούμενο από δέκα (10) πλοία παραμένει αρκετές ημέρες στους Λιμένες Θάσου, Καβάλας Ελευθερών και Κεραμωτής. Οι επισκέπτες του Νομού είναι από την Αμερική, την Ευρώπη την Αίγυπτο αλλά και ..εντός Ελλάδος οι οποίοι έρχονται στην περιοχή. «Πλείσται οικογένειες εκ των πέριξ Νομών διέρχονται τους θερινούς μήνες είς χωρία της Θάσου και δή είς Λιμένα, Λιμενάρια, Σωτήρος , Κάστρο, Καζαβήτι, Ραχώνι, Ποταμιάν, κλπ και πλείσται πολυήμεροι και ημερήσιαι εκδρομαί διοργανούνται προς Θάσον αλλά και άλλα μέρη του Νομού..».

ΤΑ ΛΟΥΤΡΑ ΤΩΝ ΕΛΕΥΘΕΡΩΝ

Στο έντυπο είναι σαφή η προβολή που γίνεται για το νησί της Θάσου, αποτελούσε δε από τα χρόνια εκείνα την αιχμή του δόρατος για τον Τουρισμό της περιοχής. Εξίσου σημαντική προβολή έχουν και τα Λουτρά των Ελευθερών όπου χαρακτηρίζεται Λουτρόπολη η περιοχή και με φωτογραφίες προβάλλονται οι εγκαταστάσεις και τα ξενοδοχεία που είχαν κτιστεί για την εξυπηρέτηση των επισκεπτών των Ιαματικών Λουτρών.

Η αναφορά είναι χαρακτηριστική. « Στις βουνοπλαγιές του χρυσοφόρου Παγγαίου και μέσα σε μια κατάφυτη και ολοπράσινη χαράδρα, κείνται τα από αρχαιοτάτων χρόνων πασίγνωστα Ιαματικά Λουτρά Ελευθερών. Την χαράδραν, γεμάτην από άγρια δένδρα και αιωνόβια πλατάνια πανύψηλα, την διασχίζει ο ποταμίσκος Γοργός εκβάλλων στη θάλασσα που μόλις εξακόσια μέτρα απέχει των Ιαματικών Λουτρών.

Σε μια τέτοια ώμορφη τοποθεσία με κλίμα υπέροχον, με την αγνή του βουνού ευωδία, που ανάλαφρα την ατονεί όταν αρχίζη να φυσά ο θαλασσινός ο μπάτης, αναβρύουν αί Ιαματικαί Πηγαί Ελευθερών.

Οι αρχαίοι που εγνώριζον την Ιαματικότητα των υδάτων τούτων είχον ανεγείρει οκτώ λουτρώνας έκ των οποίων σώζονται ακόμη δυο, έχοντες το όνομα του Μεγάλου Αλεξάνδρου ο είς και ο έτερος το της Απολλωνιάδος. Από την Καβάλλα αι πηγαί συνδέονται και δια της Εθνικής οδού και απέχουν 64 χιλιόμετρα από ξηράς, έχουν δε τακτική δι αυτοκινήτου συγκοινωνία με φθηνό εισιτήριο, ως επίσης και δια θαλάσσης (21 μίλια) με βενζινόπλοιο, που εκτελεί δρομολόγια τακτικώς..»

Στο κείμενο γίνεται και λεπτομερή περιγραφή των εγκαταστάσεων αλλά και των τρόπων που μπορεί ο επισκέπτης να φθάσει στα Λουτρά από την Δράμα αλλά και από την πόλη των Σερρών.

«Κατασκευάσθη αποβάθρα σιδηρά είς την οποίαν διπλαρώνουν και αποβιβάζουν τους επιβάτας τα εκτελούντα την συγκοινωνίαν βενζινόπλοια. Επραγματοποιήθη ακόμη εκεί πλήρης εξυγίανσις επιστημονική όλων των περιοχών των Λουτρών δια των ανθελονοσιακών Συνεργείων του Υπουργείου Υγιεινής υπό τον κ. Δήμτσαν και των τοιούτων του Ινστιτούτου Ροκφέλλερ. ..».

ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΑ ΒΗΜΑΤΑ

Η εξιστόρηση ,για τα πρώτα «τουριστικά βήματα» της περιοχής μας , αφορά και τις δεκαετίες μετά τον πόλεμο και μέχρι την αρχή της δεκαετίας του 1970.

Η έλλειψη αξιόπιστου οδικού δικτύου και κυρίως σιδηροδρομικής γραμμής «εμπόδιζε» -από στεριάς- την εύκολη πρόσβαση στην πόλη. Έτσι η θαλάσσια συγκοινωνία ήταν ανεπτυγμένη τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια αφού από το Λιμάνι της Καβάλας υπήρχε ακτοπλοϊκή γραμμή με τον Πειραιά και τα νησιά του Βορειοανατολικό Αιγαίου. Διερχόμενα από την Καβάλα περνούσαν και τα πλοία που κατευθύνονταν ή έρχονταν από την Κωνσταντινούπολη, αυτό συνέβαινε από τις αρχές του περασμένου αιώνα. Μέχρι τα Σεπτεμβριανά στην Κωνσταντινούπολη ,στην δεκαετία του 1950 δεν ήταν λίγοι οι Καβαλιώτες, που είχαν καταγωγή από την Πόλη, και ταξίδευαν με πλοίο για την Κωνσταντινούπολη, από το Λιμάνι της Καβάλας.

Τα επόμενα χρόνια, με την βελτίωση των οδικών δικτύων (κυρίως του δρόμου Θεσσαλονίκης-Καβάλας) τα λεωφορεία, με τους ξένους τουρίστες, έρχονται στην περιοχή. Οι πιο τολμηροί αποφασίζουν να επισκεφθούν και το καταπράσινο νησί της Θάσου. Τα πρώτα ...φέρυ-μπώτ αντικαθιστούν τα παλιά πετρελαιοκίνητα «σκαριά» .

Η διαδρομή χρονικά μειώνεται αισθητά έτσι η προσέγγιση στο νησί ακόμα και ημερήσια εκδρομή είναι εύκολη και οι Καβαλιώτες, όμως, συνωστίζονται στην προβλήτα του Λιμανιού το καλοκαίρι για να πάνε απέναντι όπως και στην Γλυφάδα στο Λιμένα για να γυρίσουν νωρίς το απόγευμα των Κυριακών, για την Καβάλα.