Η ιστορία της πόλης                22  Μαΐου 1910                ΄΄Μεγάλη Λέσχη΄΄

Το κείμενο που αναρτούμε είναι του συντονιστή της ομάδας Έργου του Δήμου Καβάλας για τις Πολιτιστικές δράσεις το 2021 στον Δήμο μας κ. Κωνσταντίνου Π. Παπακοσμά. Αναφέρεται στην "Μεγάλη Λέσχη" το εμβληματικό αυτό κτίριο της όμορφης πόλης μας.

Η 22α Μαΐου του 1910 ήταν μια μεγάλη ημέρα για την Καβάλα, το νεόδμητο εντυπωσιακό κτίριο της Φιλόπτωχου Αδελφότητας Κυριών , η "Μεγάλη Λέσχη", άνοιγε τις πύλες της .. δίπλα στο Μέγαρο Τόκου , κάτω από το Παρθεναγωγείο της Ελληνορθόδοξου Κοινότητας και δίπλα στην εντυπωσιακή κατοικία του Καπνέμπορου Χέρτζοκ, ατενίζοντας το γαλάζιο του Αιγαίου.

Την ίδια μέρα , παρά το άσχημο κλίμα της εποχής λόγω των εντάσεων του Ελληνικού Βασιλείου με την Οθωμανική Αυτοκρατορία , πραγματοποιείται και ο μεγάλος ευεργετικός χορός της Φιλοπτώχου. Τα έσοδα προορίζονταν για την λειτουργία του Νοσοκομείου "Ευαγγελισμός".

Έχουν περάσει 111 χρόνια από τότε και το εντυπωσιακό κτίριο περιμένει τις νέες του χρήσεις, έτοιμο να ανοίξει τις .. πύλες του για τους πολίτες της Καβάλας και όχι μόνο.

Επιχειρώ μια ιστορική αναδρομή στα 111 χρόνια παρουσίας του. Ανεγέρθη σε οικόπεδο του Παρθεναγωγείου Καβάλας και χτίστηκε έτσι ώστε το ύψος του να μην καλύπτει τη θέα του Παρθεναγωγείου από το Νότο. Από αρχιτεκτονικής απόψεως η "Μεγάλη Λέσχη" αποτελεί ένα από τα εξαίρετα δείγματα αυστριακού μπαρόκ στην Ευρώπη και μοναδικό στην Ελλάδα. Έχει χρώματα σε μελί και αυτοκρατορικό κόκκινο που σύμφωνα με την άποψη των ειδικών παραπέμπει σε αντίγραφο μέρους του Μεγάρου Μουσικής της Βιέννης (Musikverein). Στη νεοκλασική μορφή του κτιρίου παρατηρούνται αρκετά στοιχεία της αρχαιοελληνικής παράδοσης (ψευδοκίονες, κιονόκρανα, διαζώματα κ.ά.). Το ισόγειο στέγαζε για αρκετά χρόνια την Τράπεζα "Αθηνών". Το 1919 η Ιονική Τράπεζα το ανακαινίζει και εγκαθίσταται και αυτή εκεί.

Εκατοντάδες πρόσωπα πέρασαν από τον επιβλητικό χώρο της Μεγάλης Λέσχης, αυτό αποδεικνύεται και από τις φωτογραφίες. Ο Ελευθέριος Βενιζέλος , ανακηρύχτηκε από το Δημοτικό Συμβούλιο , το Νοέμβριο του 1929 , επίτιμος Δημότης , σε μια λαμπρή τελετή.

Μερικά χρόνια μετά , το 1936, στον ίδιο χώρο οι αρχές και οι επιφανείς πολίτες της πόλης υποδέχονταν και παρέθεταν γεύμα στον βασιλιά Γεώργιο τον Β΄.

Το " μαύρο" 1941 για την Καβάλα , την επισκέπτονταν ο Βασιλιάς της Βουλγαρίας Βόρις και με τους Γερμανούς , που ήταν ακόμα στην πόλη, βρέθηκαν στο Δημαρχείο και την Μεγάλη Λέσχη.

Στρατιωτική Λέσχη, για μικρό χρονικό διάστημα, μετά την απελευθέρωση για τους αξιωματικούς της 7ης Μεραρχίας Πεζικού στην Καβάλα.

Λέσχη συναθροίσεων και χαρτοπαιγνίων τα επόμενα χρόνια , ο όροφος της, αλλά και τόπος πραγματοποίησης εκδηλώσεων των τοπικών αρχών.

Τα συνέδρια της Ιατρικής Εταιρείας Καβάλας γίνονταν στους χώρους αυτούς με την συμμετοχή κορυφαίων , για την εποχή, επιστημόνων. Άλλωστε η Καβάλα φημίζονταν για το υψηλό επίπεδο των γιατρών που είχε.

Ήταν ο χώρος αυτός και ο τόπος επίδειξης του πλούτου μερίδας της κοινωνίας στην Καβάλα. Η τέλεση χοροεσπερίδων αλλά και άλλων καλλιτεχνικών γεγονότων μη προσιτών στο ευρύ κοινό ήταν η ευκαιρία γνωριμιών, επίδειξης ρούχων αλλά και τρόπου ζωής και αυταρέσκειας.

«Ο σκοπός αγιάζει τα μέσα» λέει ο φιλόσοφος λαός και όλα αυτά έφερναν έσοδα σε σωματεία, συλλόγους , που χρησιμοποιούσαν τους χώρους της Μεγάλης Λέσχης. Η διακόσμηση της αιθούσης άλλαζε ανάλογα με τις εποχές. Πάντως σήμερα η δουλειά που έχει γίνει με την αποκάλυψη των πρώτων τοιχογραφιών της και η αποκατάσταση τους , είναι εντυπωσιακή.

Τα πρόσωπα της νεώτερης ιστορίας της χώρας μας "πέρασαν" από την Μεγάλη Λέσχη , εδώ γίνονταν οι ανακηρύξεις των Επιτίμων Δημοτών αλλά και οι συναντήσεις κορυφής.

Από το 1969 ζητάει το οίκημα, της Λέσχης, να το μισθώσει ο δήμος Καβάλας , για να φτιάξει δημοτική βιβλιοθήκη και αναγνωστήριο η Φιλόπτωχος Αδελφότητα όμως δεν το παραχωρούσε .

Το κτίριο της Μεγάλης Λέσχης Καβάλας χαρακτηρίστηκε διατηρητέο, με υπουργική απόφαση που δημοσιεύτηκε στο Φ.Ε.Κ. 822/74.

Το 1984 ο τότε νέος Δήμαρχος της πόλης , Λευτέρης Αθανασιάδης, μαζί με το σύνολο της νεολαίας αλλά και των μαθητών των σχολείων "καταλαμβάνει" την Λέσχη. Αναρτά δε τεράστια πανό με επιγραφές πού αναφέρουν "λειτουργική κατάληψη" , το γεγονός γίνεται συμβολικά στις 17 Νοεμβρίου 1984, ημέρα επετείου του Πολυτεχνείου.

Στην Λέσχη μεταφέρονται τα βιβλία της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Καβάλας. Δικαστικές περιπέτειες για τον Δήμαρχο και τους "καταληψίες" αλλά και ...αίσιο τέλος όπου το Δ.Σ. της Φιλόπτωχου αποφασίζει ενοικίαση, με χαμηλό μίσθωμα και ουσιαστική παραχώρηση στον Δήμο για χρήση ως Δημοτική Βιβλιοθήκη. Η μεγάλη αίθουσα για δυο δεκαετίες χρησιμοποιήθηκε για την πραγματοποίηση εκδηλώσεων . Εκεί ανακηρύχτηκε επίτιμος δημότης Καβάλας ο αείμνηστος Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας Κ. Στεφανόπουλος.

Εκεί συνεδρίασε το Δημοτικό Συμβούλιο Καβάλας με την συμμετοχή του πρωθυπουργού Κ. Σημίτη . Στην αίθουσα αυτή μίλησαν μεγάλα ονόματα της πολιτικής σκηνής αλλά και του πολιτισμού της χώρας μας. (Μ. Μερκούρη, Ι. Καμπανέλης κ. α). Στους χώρους της συνεδρίασε για μερικούς μήνες , το 1999 , το Δημοτικό Συμβούλιο Καβάλας.

Χρησιμοποιούνταν για πολιτιστικές εκδηλώσεις, ενώ στο ισόγειο που ήταν εκθεσιακός χώρος στέγασε για λίγο καιρό τη Στέγη Κοινωνικής Φροντίδας, καθώς επίσης και τον Σκακιστικό Όμιλο Καβάλας. Όπως και για πολλά χρόνια επιχειρήσεις εμπορικές της πόλης αλλά και την ιστορική εφημερίδα "Πρωινή".

Από το 2012 ξεκίνησε μια νέα πορεία για τον χώρο αυτό, με πρωτεργάτη τον Δήμο Καβάλας αλλά και το διαρκές ενδιαφέρον της Φιλόπτωχου Αδελφότητας Κυριών , που είναι ο ιδιοκτήτης του κτιρίου.

Συντάχθηκαν μελέτες και υπεβλήθησαν στην Περιφέρεια ώστε να ενταχθεί το έργο ανάπλασης στο χρηματοδοτικό εργαλείο του ΕΣΠΑ.

Επιβράβευση του κόπου και της δουλειάς των μελετητών της τεχνικής υπηρεσίας του Δήμου Καβάλας, των εργολάβων και των εξειδικευμένων συνεργείων κατασκευής η ένταξη του έργου σε χρηματοδοτικό πρόγραμμα αλλά και η υλοποίηση όλων αυτών .

Είναι γνωστό ότι η Μεγάλη Λέσχη έχει παραχωρηθεί από τη Φιλόπτωχο Αδελφότητα στο Δήμο Καβάλας για 25 έτη.

Η ολοκλήρωση του έργου προσφέρει στην τοπική κοινωνία ένα κτήριο κόσμημα , για πολλαπλές χρήσεις με έμφαση ουσιαστικά στον Πολιτισμό.