Δράμα – Καβάλα .. κοινή πορεία

Το καλοκαίρι του 1913 Καβάλα και Δράμα απελευθερώνονται από τον πρόσκαιρο αλλά συνάμα καταστροφικό βουλγαρικό ζυγό. Οι «σύμμαχοι» των Ελλήνων στο βαλκανικό μέτωπο κατά των Τούρκων, Βούλγαροι , ένα χρόνο πριν καταλαμβάνουν με στρατιωτικές δυνάμεις την περιοχή ξεκινούν δε προσπάθεια εκβουλγαρισμού με στόχο τον Ελληνικό αλλά και Τουρκικό πληθυσμό η ιστορία καταγράφει με τα πιο μελανά χρώματα την περίοδο εκείνη.

Το Ελληνικό ναυτικό, στην Καβάλα, και τα τμήματα του στρατού της 7ης Μεραρχίας Πεζικού ,στην Δράμα φέρνουν τον «αέρα» της λευτεριάς.

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ

Δυο χρόνια μετά το Ελληνικό κράτος χωρίζει τις «νέες χώρες» (τις περιοχές που απελευθερώθηκαν στους βαλκανικούς πολέμους ) σε Νομούς η Μακεδονία διαιρέθηκε σε πέντε νομούς (Θεσσαλονίκης, Κοζάνης, Φλωρίνης, Σερρών και Δράμας-ήταν και η περιοχή της Καβάλας-) Η Ήπειρος σε δυο (Ιωαννίνων και Πρεβέζης), τα νησιά του Αιγαίου σε τρεις (Λέσβου , Χίου και Σάμου ) και η Κρήτη σε τέσσερις (Χανιών, Ρεθύμνης, Ηρακλείου και Λασιθίου).

Έτσι οι Νομοί της χώρας ανήλθαν σε τριάντα, δεκαέξι της παλαιάς Ελλάδας και δέκα τέσσερις των νέων χωρών .

Οι Νομοί των νέων χωρών διαιρέθηκαν σε υποδιοικήσεις . Ο Νομός Δράμας είχε έξι υποδιοικήσεις Δράμας, Καβάλας, Πραβίου (Ελευθερούπολη), Σαρή Σαμπάν (Χρύσούπολη) Θάσου και Ζυρνόβου επίσης την αυτοτελή περιφέρεια Μπουκιών -η ορεινή περιοχή Δράμας και Ξάνθης με 13 οικισμούς που κατοικούνταν από Οθωμανούς-.

Πρώτος Νομάρχης ορίζεται από τον Ελευθέριο Βενιζέλο ο Τουρκό κρητικός Αλή Ναίπ Ζαδέ με υποδιοικητή στην Καβάλα τον Γ. Δαραλέξη.

Ο Νομός Δράμας (εννοούμε και την γεωγραφική ενότητα της Καβάλας) υπάγονταν στην γενική διοίκηση Μακεδονίας που είχε δημιουργήσει το Ελληνικό κράτος για την πολιτική διοίκηση των περιοχών μετά τους βαλκανικούς πολέμους. Οι διοικητές είχαν ευρύτερες αρμοδιότητες με δικαίωμα να εκδίδουν ακόμα και νομοθετικές διατάξεις.

Το 1915 καταργούνται όλες οι γενικές διοικήσεις οι περιοχές διαιρέθηκαν σε Νομούς και οι Νομοί σε υποδιοικήσεις.

ΝΕΑ ΚΑΤΟΧΗ

Την περίοδο 1916-1918 η περιοχή καταλαμβάνεται από τους Βουλγάρους ξανά είναι η χειρότερη κατοχή ο τότε διοικητής παραδίδει την περιοχή με .. πρωτόκολλο σε βούλγαρο υπολοχαγό και φεύγει και αυτός «αιχμάλωτος» μαζί με το Δ΄ Σώμα Στρατού για το Γκαίρλιτς της Γερμανίας. Στις 16 Σεπτεμβρίου 1916 , Βούλγαροι, Τούρκοι και Γερμανοί καταλύουν τα πάντα και απομακρύνουν τους Δημάρχους Δράμας Μ. Φέσσα και Καβάλας Νικόλαο Σερδάρογλου και στην θέση τοποθετούν στην μεν Δράμα Βούλγαρο Δήμαρχο στη δε Καβάλα τον τούρκο Χαμδή Αγά .Χιλιάδες Δραμινοί και Καβαλιώτες οδηγούνται όμηροι στην Βουλγαρία μεταξύ αυτών και ο τότε Νομάρχης Νικόλαος Μπακόπουλος, πολλοί δεν θα γυρίσουν ποτέ, θα πεθάνουν από τις κακουχίες Ο ελληνικός στρατός θα απελευθερώσει την πολύπαθη περιοχή τον Σεπτέμβριο του 1918.

Το 1918 συνιστώνται και πάλι οι γενικές διοικήσεις (Θεσσαλονίκης, Κοζάνης- Φλωρίνης, Ηπείρου Λέσβου Χίου - Σάμου και Κρήτης στις οποίες αργότερα προστέθηκε η γενική διοίκηση Ανατολικής Μακεδονίας και το 1920 η προσωρινή διοίκηση Θράκης).

Το 1922 ο Νομός Δράμας είναι στη διοίκηση Θράκης .Δυο χρόνια μετά έχουμε νέες μεταβολές , με τον Νόμο 3191 της 11/14 Αυγούστου 1924 (Φ.Ε.Κ. 193) δημιουργείται ο Νομός Καβάλας «αποσπασθείς» από τον Νομό Δράμας με τις επαρχίες (υποδιοικήσεις) Καβάλας, Νέστου, Πραβίου, και Θάσου. Πρώτος Νομάρχης ο Κύπριος στην καταγωγή Θρασύβουλος Μάλλης.

Με διάταγμα της 12ης Δεκεμβρίου 1927, (Φ.Ε.Κ. 304) η επαρχία Πραβίου μετονομάσθηκε Παγγαίου.

Προ της διαιρέσεως Καβάλας και Δράμας ο ενιαίος Νομός είχε δύο Δήμους Καβάλας και Δράμας και 69 κοινότητες ,η έκταση του ήταν 6050 τετραγωνικά χιλιόμετρα και οι κάτοικοι του 182.593 ( από αυτούς 90.216 ..άρρενες και 128.000 πρόσφυγες).