Παντέλ-Αγάς, ο αντάρτης του Πόντου

2025-10-26

Ένας από τους αντάρτες του Πόντου ήταν ο Παντέλ Αγάς, κατά κόσμο Παντελής Αναστασιάδης, ο παππούς μου. Γεννήθηκε το 1896 στο χωριό Τσιμενλί νοτιοδυτικά της Σαμψούντας και περίπου 12 χιλιόμετρα από αυτήν. Ο πατέρας του ήταν ο Λάζαρος Αναστασιάδης και η οικογένειά τους είχε έξι αγόρια. Πήγε στο δημοτικό σχολείο του Τσιμενλή και στη συνέχεια μέχρι την 5η Γυμνασίου στη Σαμψούντα, όπου ζούσε μαζί με τον αδελφό του Παναγιώτη. Μετά από απειλή για τη ζωή του και σε ηλικία μόλις 18 χρονών, ανεβαίνει στο βουνό, αγωνίζεται, πολεμάει και διασώζει γυναικόπαιδα. Μάλιστα όπως είναι καταγεγραμμένο, στις 16/11/1916 στο όρος Αγιού τεπέ, ύστερα από σύγκρουση των ανταρτών του Παντέλ Αγά με χιλιάδες Τούρκους στρατιώτες, σκοτώθηκαν 119 στρατιώτες και 8 αξιωματικοί και σώθηκαν χιλιάδες γυναικόπαιδα που συνόδευαν το αντάρτικο σώμα.

Αργότερα μέσω Ρωσίας, όπως αρκετοί άλλωστε συμπολεμιστές του, έρχεται στην Ελλάδα και εγκαθίσταται στο Ποντολίβαδο. Εκεί έζησε με την οικογένειά του, τους δυο του γιους και τη μια κόρη, μέχρι το 1969, που έφυγε από κοντά μας. Όμως πρόλαβε να γράψει σε χειρόγραφο ημερολόγιο όλα εκείνα που πέρασε ως αντάρτης. Σ' αυτό το χειρόγραφο ο ίδιος ο συγγραφέας διασώζει ένα μέρος της ταυτότητάς του και της ιστορίας του Ελληνισμού του Πόντο.

Είναι μία ασφαλής πηγή πληροφοριών, από ένα αυτόπτη των γεγονότων και πρωταγωνιστή τους. Είναι μία αφήγηση που μπορεί να αποδειχθεί χρήσιμη σε όσους ανθρώπους αναζητούν την αλήθεια. Και όπως αναφέρει ο ίδιος ο Παντέλ Αγάς στο βιβλίο, «η αφήγησις αύτη δυνατόν να μην έχει γραφεί εις λογοτεχνικόν ή ιστορικόν ύφος νομίζω, πλήν όμως έχει ιστορικήν αξίαν καθ΄ όσον πληροί τον μεγαλύτερον όρον των ιστορικών γεγονότων. Είναι αυθεντική. Καθ' όσον των περιγραφόμενων συμβάντων δεν είμεθα ακροαταί ή απλοί θεαταί, αλλά ήρωες».

Αναστασιάδου Φωτεινή

Συνταξιούχος Εκπαιδευτικός,

Εγγονή του ήρωα του Πόντου Παντέλ-Αγά