Ένας φάκελος από την Καβάλα και η ..ιστορία του

Είναι το καλοκαίρι του έτους 1907 και από την Καβάλα ταχυδρομείται ο φάκελος της φωτογραφίας για το Άγιο Όρος παραλήπτης η Σεβαστή Επιτροπή της Σκήτης του Αγίου Αποστόλου Ανδρέα , αποστολέας η «Commercial Company of Salonica» που ήταν εγκατεστημένη στην Καβάλα από το 1850 και έκανε εμπόριο καπνού. Ήταν η πρώτη μεγάλη εταιρεία που είχε εγκατασταθεί στην Καβάλα στα μέσα του 19ου αιώνα.

Ήταν ο οίκος της γνωστής ιταλικής οικογένειας της Θεσσαλονίκης των Αλλατίνι, ο οποίος μετασχηματίζεται αργότερα στην "Commercial Company of Salonica Ltd" με έδρα το Λονδίνο.

Η συγκεκριμένη εταιρία είναι η πρώτη μεγάλη εταιρία αποθήκευσης και διακίνησης καπνού στη βόρεια Ελλάδα και συγκεκριμένα στην Καβάλα. Ήταν αρχικά των αδερφών Αλλατίνι, "House of Allatini", γνωστών Ιταλών επιχειρηματιών που είχαν έδρα τη Θεσσαλονίκη. Η house of allatini ήταν κυρίως εμπορική εταιρία που είχε συναλλαγές παγκοσμίως.

Στην Καβάλα που είχε αποκλειστικό αντικείμενο την εμπορία καπνού δημιούργησε πολλές και τεράστιες αποθήκες κατά μήκος της παραλίας της πόλης για να έχει άμεση και εύκολη πρόσβαση στο λιμάνι με τα εμπορικά πλοία ,τα οποία μετέφεραν τον καπνό σε όλο τον κόσμο.

Η εταιρία «House of Allatini» μετονομάστηκε Bank Salonic και τελικώς ονομάστηκε Commercial Company of Salonica οπότε και μετέφερε τα κεντρικά της στο Λονδίνο.

Μετά το θάνατο όλων των αδερφών Αλλατίνι η εταιρία πέρασε στα χέρια των αδερφών Μισραχή και λειτούργησε μέχρι και λίγο πριν τις αρχές του Β' Παγκοσμίου πολέμου. Τώρα η Σκήτη του Αγίου Αποστόλου Ανδρέα βρίσκεται στο βόρειο άκρο των Καρυών, στην θέση του μονυδρίου του Ξύστρη (ή Ξέστου), το οποίο μαρτυρείται από το 1057. Πριν τα μέσα του ΙΖ' αι. το μονύδριο αγοράσθηκε από τον πρώην πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Αθανάσιο Γ Πατελλάρο, ο οποίος το ανακατασκεύασε και το μετέτρεψε σε κελλίο. Στην συνέχεια παρέμεινε στην δικαιοδοσία του Πρώτου και της Μεγάλης Συνάξεως έως το 1661, οπότε αγοράσθηκε από την Μονή Βατοπαιδίου.

Το Σεράι ήταν αφιερωμένο στον Άγιο Αντώνιο έως το 1768, οπότε ο πρώην πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Σεραφείμ Β' ο Ακαρνάν, στον οποίο παραχωρήθηκε, έκτισε νέο ναό αφιερωμένο στον Απόστολο Ανδρέα. Το 1842 το Βατοπαίδι το πώλησε σε Ρώσους μοναχούς και το 1849 ανακηρύχθηκε σε σκήτη ύστερα από ρωσικές πιέσεις και παρά τις αντιρρήσεις των Βατοπαιδινών. Αμέσως άρχισε η ανέγερση των μεγαλοπρεπών πτερύγων της Σκήτης και του νέου κυριακού, το οποίο εγκαινιάσθηκε το 1900. Το συγκρότημα περιλάμβανε πολλούς ναούς και παρεκκλήσια, τράπεζα και βιβλιοθήκη με πολύτιμα ελληνικά και σλαβικά χειρόγραφα. Ο αριθμός των μοναχών στις αρχές του Κ' αι. προσέγγιζε τους 700 και αντανακλούσε την έντονη εκκλησιαστική και πολιτική παρουσία της Ρωσίας στον Άθωνα, η οποία όμως ανακόπηκε απότομα με την έκρηξη της Επαναστάσεως του 1917. Στην συνέχεια η Σκήτη παρήκμασε και επανήλθε στην δικαιοδοσία της κυρίαρχου Μονής Βατοπαιδίου. Μεγάλη πυρκαγιά πριν από χρόνια κατέστρεψε την βιβλιοθήκη και μεγάλο τμήμα της Σκήτης. Σε μία από τις απέραντες πτέρυγες στεγάζεται έως σήμερα η Αθωνιάδα Σχολή.

Άξιο έρευνας είναι η σφραγίδα του Ταχυδρομείου που αποστέλλεται ο φάκελος από την Καβάλα, και ειδικά τα σλαβικά γράμματα στην γραφή τη πόλης . Μπορεί να υπήρχε .. ρωσικό ταχυδρομείο στην πόλη;.

Η δημοσίευση μου αυτή στο έντυπο φύλλο μας προκάλεσε το ενδιαφέρον φίλων με ειδικές γνώσεις και με ερευνητικό έργο . Η Καβαλιώτισσα ιστορικός που είναι στην Μασσαλία η κ. Ιωάννα Μουσικούδη μας έγραψε ότι : «Οι Αλλατίνι ήταν επίλεκτα μέλη της εμπορικής παροικίας της Μασσαλίας του 19ου αιώνα» Η κ. Μουσικούδη μου έστειλε μια σειρά αποκομμάτων εφημερίδας , από την εμπορική εφημερίδα «Le Sémaphore de Marseille» που δείχνουν την κίνηση του λιμανιού της Μασσαλίας την 1η Οκτωβρίου 1878, δείχνουν δε τις εισαγωγές Αλλατίνι από Καβάλα. Επίσης σε άλλο δημοσίευμα υπάρχει η ανακοίνωση του θανάτου, στις 20 Απριλίου 1887, του Darius Allatini που ήταν και "μεγάλος ευεργέτης των συμπατριωτών του" όπως λέει το άρθρο. Το τρίτο δημοσίευμα είναι η ανακοίνωση της κηδείας όπου φαίνονται όλοι που θα ήταν παρόντες, από όλες τις πόλεις όπου η εταιρεία είχε γραφεία και φυσικά κι όλη την οικογένεια που έρχεται από τη Θεσσαλονίκη. «Αν προσέξει κανείς, μου γράφει η κ. Μουσικούδη, στα ονόματα υπάρχει ένας κύριος και μια κυρία Α. Misracshi née Allatini. Σε κάθε μεγάλο εμπορικό δίκτυο υπάρχει έντονη ενδογαμία... Και οι εταιρείες μένουν πάντα στην οικογένεια...

Πραγματικά εντυπωσιακά τα στοιχεία που μου έστειλε η κ. Μουσικούδη τόσο για τους Allatini όσο και για τους Μισραχί οι οποίοι άφησαν σημαντικό αποτύπωμα στην Καβάλα. Το όνομα ALLATINI παραφράσθηκε σε Λατίνο έτσι ο κόσμος έλεγε πως δούλεψε στα καπνομάγαζα του ..Λατίνου , έτσι το άκουγα και εγώ από την συχωρεμένη την γιαγιά μου.. όσο για τους Μισραχί υπήρχε και οδός στην πόλη της Καβάλας ..ήταν η Μητροπόλεως τότε, μετά το 1918 δόθηκε ο δρόμος αυτός προς τιμή του γιατί στην διάρκεια της δεύτερης Βουλγαρικής κατοχής έσωσε πολλούς Καβαλιώτες από την πείνα. Είχε παρασημοφορηθεί τότε από την Ελληνική πολιτεία. Το προϊόν του Καπνού, ειδικά όμως η κατεργασία και το εμπόριο του, σημάδεψαν την Καβάλα και το Λιμάνι της, τον περασμένο αιώνα. Ένα λιμάνι που είχε εμπορικές σχέσεις με αυτό της Μασσαλίας. Στην διαδικτυακή έρευνα παρενέβει και ο Άρης Μεντίζης δημοσιογράφος και ιστορικός ερευνητής τονίζοντας ότι τα γραφεία της εταιρείας, των ΑΛΛΑΤΙΝΙ, στην Ελευθερούπολη, ..υπάρχουν ..με επιγραφή στα ελληνικά ΔΙ ΚΟΜΕΡΣΙΑΛ ΚΟΜΠΑΝΙ ΟΦ ΣΑΛΟΝΙΚΑ ΛΙΜΙΤΕΤ, που επιχρωματίστηκε αλλά ο χρόνος την επαναφέρει σιγά σιγά. Η φωτογραφία είναι από ανάρτησή του κ. Άρη Μεντίζη το 2017.