Ιστορική επέτειος για την Καβάλα

 Στις 11 Φεβρουαρίου 1934 ο Δημήτρης (Μήτσος ) Παρτσαλίδης είχε εκλεγεί Δήμαρχος στις Δημοτικές εκλογές που είχαν γίνει στην Καβάλα. Μαζί του είχε εκλεγεί και το νέο Δημοτικό Συμβούλιο, οι περισσότεροι καπνεργάτες και κουμουνιστές.

Η Καβάλα ήταν πρώτη πόλη στην ιστορία του 20ου αιώνα στην Ελλάδα που αποκτούσε «κόκκινο» Δήμαρχο. Την πρώτη Απριλίου 1934, το Δημαρχείο Καβάλας στεγάζονταν στο Μέγαρο Τόκου, στην τότε οδό Φιλίππου , παραπλεύρως της Μεγάλης Λέσχης. Μια ιστορική ημέρα ο μέχρι τότε Δήμαρχος Κλεάνθης Τερμεντζής παραδίδει την Δημαρχεία και κάνει τον απολογισμό της θητείας του στον εκλεγέντα Δήμαρχο Δημήτριο Παρτσαλίδη.

Μερικές μέρες μετά από την παράδοση - παραλαβή στο Δημαρχείο ο Μήτσος Παρτσαλίδης και τα περισσότερα μέλη του εκλεγμένου Δημοτικού Συμβουλίου οδηγούνται στο δικαστήριο .

Η Καβάλα ζούσε στους ρυθμούς μια πολύκροτης και συνάμα ιστορικής δίκης. Η κατηγορία ήταν αντικαθεστωτική δράση μια και κατά την διάρκεια των δημοτικών εκλογών, μοίραζαν προκηρύξεις , σύμφωνα με του κατηγορητήριο αντεθνικού περιεχομένου.

Για την ιστορία να αναφέρουμε ότι ο διοικητής της Θράκης λέγονταν Γ. Μαντάς και έδινε εντολές στον τότε Νομάρχη Γ. Ράντη ο οποίος ζήτησε επιτακτικά από τον Δήμαρχο να διαθέσει στην Αστυνομία την αντλία - υδροφόρα του Δήμου ώστε να χρησιμοποιηθεί έξω από τα δικαστήρια αν υπήρχαν ..έκτροπα από το συγκεντρωμένο πλήθος που παρακολουθούσε την δίκη του Δημάρχου. Το ημερολόγιο, όταν διαδραματίζονταν αυτά τα γεγονότα, έγραφε 28 Απριλίου 1934.

Η ΚΑΤΑΔΙΚΗ

Όλοι καταδικάστηκαν με το ιδιώνυμο του Βενιζέλου «1229» σε εξοντωτικές ποινές και εξορία οι Δημοσθένης Μακέδος Νικόλαος Νεγρεπόντης Γιάννης Ευθυμιάδης Γιώργος Μπαρμπαλέξης Στ. Γρηγόρογλου και Ιωαννίδης , ο πρώτος ήταν και πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου. Η συνέχεια για τους Μακέδο, Νεγρεπόντη, Ευθυμιάδη, Μπαρμπαλέξη ήταν τραγική με την εισβολή των Γερμανών στην Ελλάδα το καθεστώς τους παρέδωσε στα στρατεύματα κατοχής ο Ευθυμιάδης εκτελέστηκε τον Ιούνιο του 1943 στην Θεσσαλία στον Κουρνοβο Λάρισας από Ιταλούς ως αντίποινα για την δράση των αντιστασιακών ομάδων στην περιοχή.

Οι Μακέδος και Νεγρεπόντης εκτελέσθηκαν την πρωτομαγιά του 1944 στην Καισαριανή μαζί με άλλους 200 Έλληνες πατριώτες από τα Γερμανικά στρατεύματα. Τα ονόματα τους βρίσκονται στον ειδικό μνημειακό χώρο που υπάρχει στο τόπο της θυσίας . Από τις δυνάμεις κατοχής εκτελέστηκε και ο Μπαρμπαλέξης.

Η ΠΛΑΤΕΙΑ ΜΑΚΕΔΟΥ

Στην πρώτη θητεία της Δημαρχίας Κώστα Τσολάκη στην Καβάλα, πριν την επταετία (1964 - 1967, 21η Απρίλιου) ,δόθηκε το όνομα του Δημοσθένη Μακέδου στο χώρο πίσω από το Εργατικό Κέντρο τόπο διεξαγωγής των εργατικών συγκεντρώσεων, επίσης προτάθηκε η οδός Φιλικής Εταιρίας να ονομαστεί οδός « Δ. Μακέδου» μάλιστα κατασκευάστηκε και μαρμάρινη πλάκα και τοποθετήθηκε πίσω από το Εργατικό Κέντρο. Η χούντα όμως με την κατάληψη της εξουσίας αποκαθήλωσε την πλάκα με την επιγραφή «Πλατεία Δημοσθένη Μακέδου».

Στην πολύκροτη δίκη του 1934 το δικαστήριο μετά από μια διαδικασία δυο ημερών απάλλαξε ναι μεν τον Δήμαρχο Δ. Παρτσαλίδη άλλα καταδίκασε σε βαριές ποινές τους συμβούλους της πλειοψηφίας στέλνοντας τους και εξορία. Η συνέχεια ήταν ακόμα πιο τραγική ο διοικητής Θράκης όπου υπάγονταν η Καβάλα έπαυσε από τα καθήκοντα τους καταδικασθέντες συμβούλους και αντί να ορίσει αντικαταστάτες από τον συνδυασμό της πλειοψηφίας όρισε συμβούλους από την μειοψηφία μάλιστα τους τελευταίους όλους από το λαϊκό κόμμα προκαλώντας ακόμα και την αντίδραση των..Φιλελευθέρων που αντιδρούσαν γιατί παρακάμφθηκαν οι δικοί τους σύμβουλοι και όχι αυτοί της πλειοψηφίας όπως η Δημοκρατία όριζε.

Η αλλαγή αυτή είχε σαν αποτέλεσμα να αλλάξουν οι συσχετισμοί στο Δημοτικό Συμβούλιο και να μην μπορεί να διοικήσει ο εκλεγμένος Δήμαρχος, τον οποίον ονόμαζαν «κόκκινο Δήμαρχο» οι αντίπαλοι του , οι οποίοι στις εκλογές είχαν υποστηρίξει, από κοινού τα αστικά κόμματα, τον Κλεάνθη Τερμεντζή ο οποίος ήταν Δήμαρχος στην πόλη από 1ης Σεπτεμβρίου 1929 έως την 1η Απριλίου του 1934.

Ο Παρτσαλίδης, εκτός από κομμουνιστής που ήταν την εποχή εκείνη, ήταν κι ο πρώτος πρόσφυγας που έγινε Δήμαρχος της πόλης. Ο Δ. Παρτσαλίδης είχε έρθει στην Καβάλα πρόσφυγας από τη Μικρά Ασία . Το 1932 είχε εκλεγεί και Βουλευτής Καβάλας.

Στις εκλογές του Φεβρουαρίου του 1934 χιλιάδες πρόσφυγες αλλά και ντόπιοι καπνεργάτες αλλά και επαγγελματίες στήριξαν το ψηφοδέλτιο του «Ενιαίου Μετώπου Εργατών - Αγροτών» (Ε.Μ.Ε.Α.).

Πρόσφυγες ήταν οι περισσότεροι από τους «κόκκινους» δημοτικούς συμβούλους, οι Γιάννης Ευθυμιάδης, Αντώνης Θεοχαρίδης, Σταύρος Γρηγόρογλου, Χαράλαμπος Τραμπίδης, Νίκος Νεγρεπόντης, Θεολόγος Σφλακίδης, Θεόδωρος Νικολαΐδης, Γεώργιος Μπαρμπαλέξης, Στέλιος Βουδούρογλου, Στέργιος Δημητριάδης και Γιάννης Κιουρτσόγλου.

Η ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΑΡΤΣΑΛΙΔΗ

Η πολυτάραχη ζωή του Μ. Παρτσαλίδη αποτέλεσε αντικείμενο βιβλίων και δημοσιεύσεων. Το 1974 ηγήθηκε της Ενωμένης Αριστεράς είχε επισκεφθεί και την Καβάλα συνέχισε τη δράση του μέσα από το ΚΚΕ Εσ. πρωτοστάτησε στις κινήσεις για την εθνική συμφιλίωση, η οποία ξεκίνησε από τον Σεπτέμβρη του 1976, όταν με νωπή τη μνήμη από την κοινή αντιχουντική δράση, πολλοί από τους αντιμαχόμενους του Εμφυλίου κινήθηκαν με σκοπό την αναγνώριση της εθνικής αντίστασης. Δημιουργήθηκε η «Ενωμένη Εθνική Αντίσταση: κίνηση συμφιλίωσης». Ο Μήτσος Παρτσαλίδης έγραψε επίσης στα 1978 το βιβλίο Διπλή αποκατάσταση της Εθνικής Αντίστασης. Πέθανε από καρδιακή προσβολή στην Αθήνα το 1980. Τον επικήδειο του αναφώνησε ο Παν. Κανελλόπουλος αναγνωρίζοντας τα λάθη και των δύο πλευρών.

ΟΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ

Το Δημαρχείο Καβάλας στεγάζονται στο κτίριο που σήμερα φιλοξενεί την Εφορεία Αρχαιοτήτων Καβάλας - Θάσου.

Η φωτογραφία, μπροστά στο τότε Δημαρχείο είναι από τα αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας.

Στο κέντρο της φωτογραφίας με τα μαύρα γυαλιά είναι ο γιατρός Γιώργος Βασιλικός ο μετέπειτα Δήμαρχος της Εαμικής περιόδου(Σεπτέμβριος 1944 - Δεκέμβριος 1944).

Φωτογραφία επίσης από την κηδεία του Δημήτρη Παρτσαλίδη στην Μητρόπολη της Αθήνας. Αριστερά της φωτογραφίας διακρίνουμε να βαστά την σορό ο πρώην πρόεδρος της Βουλής και πρώην Υπουργός Νίκος Βούτσης που ήταν τότε γραμματέας της ΕΚΟΝ Ρήγας Φεραίος.

Στην κηδεία υπήρχε μεγάλο πλήθος. Ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος στον επικήδειο που εκφώνησε ,αναγνώρισε την αξία και το ήθος του ιδεολογικού και πολιτικού του αντιπάλου.