Η πόλη .. “άλλαξε” στα ..δυτικά

Η πρώτη εγκατάσταση των δικαιούχων οικοπέδων του "Κέντρου Κοινωνικής Πρόνοιας" Καβάλας, στην περιοχή Κηπουπόλεως - Καλαμίτσας, στις 9 Σεπτεμβρίου του 1956 όπου, οι πρόσφυγες δικαιούχοι, έπρεπε να έχουν μαζί τους, ημέρα Κυριακή "..τέσσερις πασσάλους μικρούς και σπάγκο 80 μέτρων", για την οριοθέτηση των οικοπέδων τους .

Η Κηπούπολη, προσφυγική συνοικία (μερικά χρόνια μετά πήρε το όνομα αυτό, από τους κήπους των σπιτιών που έγιναν) άρχισε να κτίζεται στα τέλη της δεκαετίας του 1950 όταν ολοκληρώθηκε η διανομή των πρώτων οικοπέδων της Κοινωνικής Πρόνοιας. Πρόσφυγες των Πεντακοσίων του «Γκιρτζή» και των «Χιλίων» που οικογένειες τους μεγάλωσαν ήταν οι πρώτοι δικαιούχοι των οικοπέδων στη δύσβατη αυτή περιοχή μεταξύ του δασυλλίου της Παναγούδας και της ακτής της Καλαμίτσας. Μόλις μετά βίας ένας δρόμος πρόσβασης από την πλευρά της θάλασσας που σταματούσε στην τοποθεσία «Αμπελάκι».

Ένας δρόμος υπήρχε μπροστά από το Δημοτικό στάδιο ανέβαινε την Αγία Παρασκευή και από το στρατόπεδο των ΛΥΒ έφθανε στην Καλαμίτσα , στενός και κακοτράχαλος , τμήμα του δρόμου αυτού είναι η σημερινή οδός Σοφοκλή Βενιζέλου. Το καλοκαίρι οι Καβαλιώτες πήγαιναν για μπάνια στην ακτή της Καλαμίτσας με βάρκες βενζινοκίνητες που ξεκινούσαν από το Λιμάνι και είχαν καθίσματα στο εσωτερικό τους σαν αυτά που συναντούσαμε στα παλιά λεωφορεία.

Η Κηπούπολη «χαράχτηκε» σε παραλληλόγραμμα οικόπεδα ενωμένα μεταξύ τους, που «έβλεπαν» όμως σε δρόμους. Στην περιοχή υπήρχαν παλιά οχυρωματικά έργα του Στρατού. Για αρκετά χρόνια τα σπίτια είχαν έναν αριθμό με τη λέξη «Κηπούπολη» μπροστά. Ο κεντρικός δρόμος της συνοικίας πήρα την ονομασία «Σοφοκλή Βενιζέλου» και ξεκινά από την διασταύρωση με την οδό Τενέδου στην Καλαμίτσα και καταλήγει στο Πευκοδάσος της Παναγούδας. (διασταύρωση Χρυσοστόμου Σμύρνης και Ιοκάστης) . 'Όλοι οι δρόμοι είναι κάθετοι και παράλληλοι στην οδό αυτή. Ονόματα ποιητών και πεζογράφων δόθηκαν στους δρόμους της συνοικίας (Γ. Ξενόπουλου, Στρατή Μυριβήλη, Γ. Μαρκορά, Γ. Στρατήγη, Παπαδιαμάντη, Παπαριγοπούλου κ.α.) .

Οι κήποι των σπιτιών, τα περισσότερα μονώροφα και διώροφα, τότε, έδωσαν την ονομασία στη συνοικία.

Στη δεκαετία του 1960 απέκτησε σύνδεση με την πόλη με αστική συγκοινωνία με τον διακριτικό αριθμό «4». Το καλοκαίρι το νότιο τμήμα της συνοικίας εξυπηρετούνταν και με την γραμμή «Καλαμίτσα- Μπάτη 7».

Η συνοικία είχε και Αστυνομικό τμήμα, που λειτουργούσε μέχρι την αρχή της δεκαετίας 1970 στην οδό Σοφοκλή Βενιζέλου, για τους νεότερους εκεί που σήμερα είναι η πιάτσα των ταξί.

«Σύνορο» της συνοικίας, της Κηπούπολης, με αυτή της Αγίας Παρασκευής το δασάκι της Παναγούδας. Φυτεύτηκε από δασικές εξορμήσεις των Καβαλιωτών στη δεκαετία του 1920 σε μια προσπάθεια αναδάσωσης όλης της περιαστιακής περιοχής της πόλης, επί Δημαρχίας των Κλεάνθη Τερμεντζή, Ευγενίου Ιορδάνου και Δημήτρη Μοσχοπουλίδη.

Στη δεκαετία του 1930 οι αναδασώσεις αυτές «έσωσαν» στην κυριολεξία όλη την περιοχή από τις διεκδικήσεις της οικογένειας Όφμαν, Αυστροουγγρων που έμεναν χρόνια στην Καβάλα και ζητούσαν, βάση Οθωμανικών τίτλων κυριότητας να τους αποδοθούν τεράστιες εκτάσεις από τον Μπάτη μέχρι την Αγία Παρασκευή.

(υπάρχει καταγραμμένο, ειδικά στον τύπο της Θεσσαλονίκης, όλο το χρονικό αυτής της ιστορίας και των δικαστικών διεκδικήσεων μεταξύ Οφμαν, Δήμου Καβάλας και Ελληνικού δημοσίου στην δεκαετία του 1930).

Στο δασάκι της Παναγούδας υπήρχε στρατιωτικό οχυρό, κατασκευασμένο στα τέλη της δεκαετίας του 1930 στα πρότυπα των οχυρών της «Γραμμής Μεταξά» στην Ελληνοβουλγαρική Μεθόριο. Σώζεται μέχρι και σήμερα. Μέσα στην παρακείμενη δασική έκταση ήταν οι εγκαταστάσεις των Λ.Υ.Β. (Λόχος Υποψηφίων Βαθμοφόρων) και το Στρατόπεδο «Καρακώστα» έδρα από την δεκαετία του 1970 της 11ης Μεραρχίας, όπου είχε κατασκευαστεί και το Στρατηγείο της, από το καλοκαίρι του 2004, στεγάζει την διοίκηση της 20ης Μεραρχίας Τεθωρακισμένων.

Δυο ακόμα τέτοια «Στρατιωτικά οχυρά» όπως αυτό μέσα στο δασάκι της Παναγούδας συναντάμε στη πλευρά της θάλασσας στο «Αμπελάκι» αλλά και στην οδό Τενέδου , δίπλα στο σπίτι της οικογένειας Α. Δημόπουλου. (εκεί όπου βγήκε έντονα ο .. νοτιάς το 2005). Το δασάκι πήρα την ονομασία του από το εξωκλήσι της Ζωοδόχου Πηγής «Παναγούδας το οποίο χτίσθηκε από την οικογένεια Κλεάνθη Τερμεντζή το έτος 1929 και εγκαινιάσθηκε στις 8 Σεπτεμβρίου του ίδιου έτους.

Το κείμενο αυτό αναρτήθηκε αρχικά, το 2019 στις ηλεκτρονικές "ΣΕΛΙΔΕΣ" μας στο facebook και αξίζει να προσθέσουμε στην αναφορά μας αυτή και ορισμένα από τα σχόλια και πληροφορίες που κατέθεσαν οι συμπολίτες μας.

Ο Κωνσταντίνος Τσίγκας έγραψε : "Κώστα ήμασταν από τους πρώτους κατοίκους χωρίς σχολείο η συνοικία, τελείωσα το 16ο Δημοτικό και γύριζα ολομόναχος με τα χιόνια σκαρφαλώνοντας κυριολεκτικά από της ψαραποθηκες πόσα χρόνια μου έφερες πίσω.."

Ο Στράτος Αδάμ έγραψε: "Είμασταν από τους πρώτους των πρώτων ανάμικτοι. Πρώην Παραγκιοτες και πεντακοσιανοι, στροφή Ατσαλου προς Άγιο Λουκά. Καθημερινό δρομολόγιο ποδαρόδρομο περνώντας από τα αμπελάκι το τσαγκαράδικο του Χέλη ψαραποθήκες, Μύλος, Καλαμαράκι, Περιστέρι, Μαρούλη, Φάληρο κλπ.

Ο Μάνος Επιτροπάκης έγραψε : "Η γειτονιά μου! Στα θεμέλια του πατρικού μας, στην Στρατή Μυριβήλη, υπάρχουν ακόμα τα πολυβολεία".

Ο Ζαχαρίας Κιοσογλου έγραψε: "Ενδιαφέρον όλα όσα περιγράφεις για τις συνοικίες μας...για τη πόλη μας που τόσο αγαπάμε!!!!μαθαίνουμε πράγματα άγνωστα στους περισσότερους από εμάς. Aκόμη μια φορά ένα μεγάλο μπράβο Κώστα μου για τις γνώσεις σου αλλά και για το τρόπο που μας εξιστορεί κάθε φορά οτιδήποτε πολύτιμο για τη καβάλα μας" .