Η ιστορία …των γεγονότων

2021-01-31

Γεγονότα που άλλαξαν την ιστορία και την μορφή του τόπου μας. Πριν 121 χρόνια τον Αύγουστο του σωτηρίου έτους 1900 η Καβάλα αποκτούσε Νοσοκομείο, δημιούργημα της Ελληνορθόδοξου κοινότητας. Η ιστορία δημιουργίας του Νοσοκομείου, που θα κάλυπτε τις ανάγκες των χριστιανών κατοίκων ξεκινά το 1899 τότε, σύμφωνα με τον κώδικα Αντιπροσωπείας και Δημογεροντίας Καβάλας (1895-1908), στις 27 Ιουνίου 1899, ο πρόεδρος της Γενικής Συνέλευσης της πόλης, υπό την προεδρία του μητροπολίτη Ξάνθης Ιωακείμ Σγουρού, ανακοινώνει στο Σώμα ότι "...ο εκ των φιλογενών πολιτών κύριος Σπύρος Αθανασίου Σεκερτζής αναλαμβάνει την ιδιάν δαπάνη αποπεράτωσης του Νοσοκομείου και την κατα δυνατόν προικοδότηση του...". Τα εγκαίνια του τότε νοσοκομείου, με το όνομα "Ευαγγελισμός", γίνονται στον χώρο που βρίσκεται σήμερα το πολιτιστικό κέντρο «Πυθαγόρας», του Δήμου Καβάλας, στις 19 Αυγούστου 1900. Σε αυτό το κτίριο λειτούργησε μέχρι και το 1915, οπότε και μεταφέρθηκε στο κτίριο που λειτουργούσε το νοσοκομείο της Οθωμανικής Κοινότητας (Gureba), λόγω κτιριακής ανεπάρκειας. Μετά το τέλος της δεύτερης βουλγαρικής κατοχής τον Αύγουστο του 1918, το κτίριο ήταν σε κακή κατάσταση, αλλά ανακατασκευάστηκε το 1919 από τον Αμερικανικό Ερυθρό Σταυρό. Για να τον τιμήσουν για την προσφορά, οι αρχές της πόλης ονομάζουν τον δρόμο που περνάει μπροστά από το νοσοκομείο "Αμερικανικού Ερυθρού Σταυρού".

Η ΒΟΥΛΓΑΡΙΚΗ ΚΑΤΟΧΗ

Δεκαπέντε χρόνια μετά , από την δημιουργία του Νοσοκομείου της Καβάλας, η πόλη ζει την χειρότερη στιγμή της ιστορίας της. Οι Βούλγαροι με την κάλυψη των Γερμανών καταλαμβάνουν αμαχητί την πόλη. Όλα ξεκινούν δυο μήνες πριν όταν, οι Γερμανοβούλγαροι επιτέθηκαν αιφνιδιαστικά, στην Ελλάδα, με αποτέλεσμα η ανατολική Μακεδονία να περιέλθει στην κατοχή των Βουλγάρων οι οποίοι άρχισαν αμέσως συστηματικό διωγμό του ελληνικού πληθυσμού της περιοχής. Στις 16 Αυγούστου 1916, με πρωτοβουλία της Εθνικής Άμυνας, ξέσπασε στη Θεσσαλονίκη βενιζελικό κίνημα το οποίο κατάφερε να επικρατήσει με την βοήθεια των Γάλλων.

Στις 29 Αυγούστου η Καβάλα παραδόθηκε στους Βούλγαρους. Η κατάσταση στην Ανατολική Μακεδονία είχε ως το τέλος Αυγούστου, χειροτερεύσει. Τα περισσότερα ελληνικά φυλάκια προς βορρά της Καβάλας, είχαν ήδη περικυκλωθεί από τις βουλγαρικές δυνάμεις. Ο διοικητής του Δ" Σώματος Στρατού Συνταγματάρχης Χατζόπουλος είχε διαταγές από την Αθήνα να μην αντισταθεί σε προσπάθεια των Βουλγάρων να καταλάβουν θέσεις γύρω από την πόλη ούτε είχε άλλωστε αρκετές δυνάμεις για να αντισταθεί σε βουλγαρική επίθεση. Έτσι όταν δέχθηκε τελεσίγραφο από τον εχθρό να παραδώσει την πόλη και τις δυνάμεις του, δεν είχε άλλη επιλογή παρά να παραδοθεί ή να προσχωρήσει στην Εθνική Άμυνα. Ο Χατζόπουλος διάλεξε το πρώτο. Ένα μεγάλο μέρος της 6ης μεραρχίας, κάτω από τον συνταγματάρχη Χριστοδούλου ήταν έτοιμο να προσχωρήσει στο κίνημα της Θεσσαλονίκης, αλλά ο Χατζόπουλος απαγόρευσε στις δυνάμεις του να προσχωρήσουν.

Μόνο 3500 άνδρες, με επικεφαλής τον συνταγματάρχη Χριστοδούλου, κατάφεραν να διαφύγουν στη Θάσο και να ενωθούν με το κίνημα της Εθνικής Άμυνας, το υπόλοιπο του 4ου σώματος, 400 αξιωματικοί και 6.000 άνδρες, παραδόθηκαν στους Γερμανοβουλγάρους. Πέτυχε όμως ο Χατζόπουλος να μην παραμείνουν αιχμάλωτοι των Βουλγάρων, αλλά να τεθούν υπό περιορισμό στο Goerlitz της Γερμανίας, ως το τέλος του πολέμου. Η κατάληψη της Καβάλας και πάνω από όλα η αιχμαλωσία των ελληνικών δυνάμεων συγκλόνισε την Αθήνα. Η Αθήνα ζήτησε από το Βερολίνο να επιτρέψει την επάνοδο των ανδρών του 4ου σώματος, αλλά οι ενέργειες αυτές ήταν πια ενέργειες απελπισίας. Μεταξύ των 312 στρατιωτών που πέθαναν κατά την αιχμαλωσία ήταν και ο Συνταγματάρχης Ιωάννης Χατζόπουλος.

Η ΦΩΤΙΑ ΤΗΣ ΚΑΒΑΛΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΘΑΣΟΥ

Αρκετές δεκαετίες μετά η Καβάλα, μήνα Αύγουστο , έζησε μια ακόμα καταστροφή. Εκατοντάδες κάτοικοι της Καβάλας τις πρώτες πρωινές ώρες της 15ης Αυγούστου 1985 , βρίσκονταν στους δρόμους, κάποιοι άρχισαν να εγκαταλείπουν, τις ακραίες συνοικίες της πόλης, εξαιτίας πυρκαγιάς που είχε ξεσπάσει την προηγουμένη στο δάσος της πόλης και είχε λάβει τεράστιες διαστάσεις. Οι σειρήνες στο δημαρχείο ηχούσαν επί ώρες - για πρώτη φορά μετά τον B' Παγκόσμιο Πόλεμο, έγραφαν οι εφημερίδες της εποχής. H καταστολή της φωτιάς πήρε ημέρες. Στο μεταξύ πυρκαγιά είχε ξεσπάσει και σε δασικές περιοχές στο νότιο τμήμα της Θάσου. Χιλιάδες τουρίστες εγκατέλειψαν τότε το νησί .

H φωτιά στη Νότια Θάσο (14-22 Αυγούστου 1985) κατέκαυσε 118.000 στρέμματα δάσους και θάμνων ενώ υπήρξαν και ανθρώπινα θύματα.

Στις φωτογραφίες μας η Καβάλα τα χρόνια εκείνα. Η δάσωση των υψωμάτων της πόλης έγινε μεταξύ των ετών 1928 και 1934 με την συμμετοχή των πολιτών της. Η προσπάθεια αυτή τιμήθηκε με ειδικό έπαινο από την Ακαδημία Αθηνών, προς τον Δήμο Καβάλας. Το κτίριο που στέγασε το πρώτο Νοσοκομείο της Καβάλας.